Ang tula sa lapida ni Ben Tumbling

ANG TULA SA LAPIDA NI BEN TUMBLING

Nuong nakaraang Marso 28, 2019, nakita ko ang tula sa lapida ni Ben Tumbling sa ulat ni Lourd De Veyra sa programa ng ABC5 na: "Tsismis Noon, History Ngayon" sa https://www.youtube.com/watch?v=qf_DJMphrC4, nasa 11:14 (11 minutes,41 seconds) ng video. Subalit ang tula ay may bandalismo na, kaya di ko na mabasa. Naghanap ako ng malinaw na kopya ng tula, ngunit wala pa akong makita sa internet. Si Ben Tumbling ay kilalang kriminal subalit sa Malabon ay maraming nagmamahal, ayon kay Lourd De Veyra.

Inilabas ko ang katanungang "Ano ang malinaw na nakasulat na tula sa lapida ni Ben Tumbling?" sa facebook. Unang tumugon si kasamang Jilbert Rose. Ang sabi niya: "Puntahan natin greg, Alam ko sa tugatog cementery malabon Yan nkahimlay c Ben tumbling". Ang ikalawang tumugon ay si kasamang Jhuly Panday. Nagpadala siya ng malinaw na litrato ng lapidang kinauukitan ng tulang alay kay Ben Tumbling.

Maraming salamat, kasamang Jhuly, sa maagap mong pagpapadala ng malinaw na liriko ng tula hinggil kay Ben Tumbling. Pero nais ko pa ring puntahan ang sinabi ni kasamang Jilbert upang makita ko mismo ng personal ang lapida.

Sa tulang ito sa lapida ni Ben Tumbling, makikitang ang makatang nagsulat ng tula ay maalam sa tugma at sukat, pagkat ang tula ay binubuo ng labingdalawang pantig bawat taludtod. Pati ang sesura ay sakto sa ikaanim na pantig. Makinis ang pananaludtod.

Sinong makata kaya ang nagsulat ng tulang itong alay kay Ben Tumbling? Marahil siya'y isang makatang taga-Malabon din, subalit hindi kilalang makata. O marahil ay kilalang makata ngunit ayaw amining siya ang sumulat ng tula, at baka balikan siya ng mga nakalaban ni Ben.

Gayunpaman, narito ang kabuuan ng tula kay Ben Tumbling na nakaukit sa lapida.

BEN TUMBLING

IKAW BA'Y MASAMA O ISANG DAKILA

BAKIT BA MARAMI ANG SAYO'Y HUMANGA

MGA MATATANDA, DALAGA AT BATA

SA PAGKAMATAY MO'Y AYAW MANIWALA

BAKIT DI MARINIG SA BIBIG NG TAO

NA KAY BEN GARCIA'Y NAPOPOOT AKO

BAKIT SI BEN TUMBLING AY NAGING IDOLO

GAYONG SA BALITA AY PUSAKAL ITO

BAKIT BA KAYRAMI ANG MGA NALUNGKOT

NG ANG IYONG BUHAY AY AGAD NA NATAPOS

AT BAKIT MARAMING NAGMAGANDANG LOOB

NAG-ABULOY SAYO NG KATAKOT-TAKOT

ANG ALAALA MO AY MAGIGING ARAL

SA TAGA-MALABON AT KARATIG BAYAN

ANG DALANGIN NILA KUNG NASAAN KA MAN

SANA AY KAMTIN MO ANG KAPAYAPAAN

BENJAMIN M. GARCIA

HUNYO 7, 1957

MARSO 13, 1981

Ano ang malinaw na nakasulat na tula sa lapida ni Ben Tumbling?

Nakita ko ang tula sa lapida ni Ben Tumbling sa ulat ni Lourd De Veyra sa ABC5, "Tsismis Noon, History Ngayon" sa https://www.youtube.com/watch?v=qf_DJMphrC4, nasa 11:14 (11 minutes,41 seconds) ng video. Subalit ang tula ay may bandalismo na, kaya di ko na mabasa. Naghahanap ako ang malinaw na kopya ng tula, ngunit wala pa akong makita sa internet. Si Ben Tumbling ay kilalang kriminal subalit sa Malabon ay maraming nagmamahal, ayon kay Lourd De Veyra.

Marahil, balang araw, baka  magpatulong ako sa ilang kasama sa Malabon upang mapuntahan ko ang libingan niya, makopya ng buo ang nakasulat sa lapida, at marahil ay makilala rin kung sinong umakda ng tula. Ang ilan lang sa malinaw ay:

BEN TUMBLING

IKAW BA'Y MASAMA O ISANG DAKILA

BAKIT BA MARAMI ANG SAYO'Y HUMANGA

MGA ________________________________

SA _________________________________

BAKIT DI MARINIG SA BIBIG NG TAO

NA _____________________________

HA_________________________________

GAYONG SA BALITA AY PUSAKAL ITO

BAKIT BA KAYRAMI ANG MGA NALUNGKOT

NG ____________________NA MATAPOS

AT _______________ MAGANDANG LOOB

NAG-ABULOY SAYO NG KATAKOT-TAKOT

A

SA __________________BAYAN

ANG DALA _____________ KA MAN

SANA AY KAMTIN MO ANG KAPAYAPAAN

BENJAMIN M. GARCIA

HUNYO 7, 1957

MARSO 13, 1981

Pag-aalay, Pasasalamat, Panawagan

PAG-AALAY, PASASALAMAT, PANAWAGAN
(kinatha para sa huling bahagi ng isang nilikhang bidyo ng
makata hinggil sa kampanya ng mga kandidato ng PLM partylist,
na in-upload noong Marso 26, 2019 sa facebook page na LitraTula)

sa Philippine Underground Movement, maraming salamat
sa campaign jingle ng PLM na katha nyong sukat
ang mga tulang naririto'y alay ko sa lahat
nawa'y iboto ninyo ang maglilingkod ng tapat

Ka Leody De Guzman para senador, iboto
ang PLM partylist, ito ang ating partido
lahat sila, sa Senado't Kongreso'y ipanalo
upang may kakampi ang masa at uring obrero

- gregbituinjr.

Si Oriang, ang Lakambini

SI ORIANG, ANG LAKAMBINI

Si Oriang, bayani, asawa
Lakambini ng Katipunan
Matapang na Katipunera
Para sa bayang tinubuan

Ikaw ang mithing binibini
Ng bayani't Supremo Andres
Itinalagang Lakambini
Nang bayan ay di na magtiis

Magkatuwang kayo ni Andres
Sa Katipunang pinagpala
Susupil sa pagmamalabis
Ng mga Kastilang kuhila

Kay Andres, di ka lang asawa
Di ka lang inspirasyon kundi
Kasama sa pakikibaka
At kalayaan ang lunggati

Ang bayan ay inyong hinango
Mula sa hinagpis at luha
Sinindihan ninyo ang sulo
Nang kamtin ng bayan ang laya

- gregbituinjr.

(Binasa sa Rizal Park Open Air Auditorium, Marso 23, 2019. Ang mga litrato ay kuha ni Ms. Liberty Bituin, asawa ng makata. Taos-pusong pasasalamat kay Prof. Joel Malabanan ng PNU sa imbitasyong tumula sa Luneta.)

Tula sa World Water Day, Marso 22, 2019

TULA SA WORLD WATER DAY, MARSO 22, 2019

kahapon ay World Poetry Day, araw ng pagtula
ngayon ay World Water Day, araw ng tubig ng madla
habang ang krisis sa tubig ay biglang nagsimula
nawalan ng tubig, ramdam  ng masa'y dusa't luha

animo krisis ay nilikha upang pag-usapan
itong pagtatayo ng dambuhalang Kaliwa Dam
na sa krisis daw sa tubig umano'y kalutasan
ngunit magpapalubog sa maraming pamayanan

pagtatayo ng Kaliwa Dam ay tutulan ngayon
pagkat sa krisis sa tubig ay di ito ang tugon
maraming tubig, pamamahala ay di ayon
di maayos, pulos tutubuin ang laging layon

napapalibutan ng tubig itong ating bansa
palibot ay dagat, kayraming ilog, sapa't lawa
parte ng bayodibersidad, mahalagang sadya
subalit may krisis sa tubig, dapat maunawa

sa nangyaring krisis na ito'y daming apektado
tubig nang gawin pang pribado'y nagmahal ang presyo
tubig ay serbisyo, kaya huwag gawing negosyo
ito'y para sa publiko, huwag isapribado

at ngayong World Water Day, nawa'y maraming makinig
tutulan ang Kaliwa Dam, ito ang aming tindig
at kung kinakailangan, tayo'y magkapitbisig
upang ang lumikha ng krisis ay ating malupig

- gregbituinjr.
(binasa sa rali hinggil sa tubig sa harap ng tanggapan ng MWSS
sa Katipunan Avenue, Balara, Lungsod Quezon, Marso 22, 2019)

Ang personal ko'y pulitikal

ANG PERSONAL KO'Y PULITIKAL

nanindigan akong ang personal ko'y pulitikal

kasapi ng lipunang ang mayorya'y nagpapagal

upang makakain kahit alipin ng kapital

kayod-kalabaw, sarili mang buhay ay sinugal

ang personal ko'y pulitikal, kahit sa pagkain

nabubusog lang ba pag kapitalismo'y kainin?

giginhawa lang ba pag komersyalismo'y lunukin?

o sa globalisasyon, dukha'y lalong gugutumin?

pulitikal din kahit ang pag-ihi, bakit kamo

iihi sa C.R. ng mall, ang bayad: sampung piso

pag-ihi man sa C.R. ng simbahan, sampung piso

may presyo rin kasi bawat pag-flush sa inidoro

pulitikal din naman kahit pagpili ng damit

magbabarong tulad ng sa kabangbayan nangupit?

kamisetang kupas tulad ng sa monay nang-umit?

o payak na kasuotan ng dukhang nagigipit?

pulitikal din ang pahinga, paghinga't paghiga

nasa isip ang nangyayari sa pamilya't madla

bakit kahit kayod-kalabaw, kayraming nalikha

ay di pa rin sapat ang sahod nitong manggagawa

pag-aasawa ma'y personal, ito'y pulitikal

kung wala silang trabaho, pag-ibig ba'y tatagal?

kung walang pambili ng bigas, ang isa'y aangal

baka may pag-ibig lang sa unang taon ng kasal

pulitikal din kahit ang pagsakay sa dyip o bus

dapat may pamasahe ka't bulsa'y di kinakapos

karukhaa'y pulitikal, walang dangal sa limos

ayaw rin ng obrero't madla ang binubusabos

ah, buhay ko'y nasa panahon ng pakikibaka

kumikilos para sa uri kaya aktibista

kumikilos para sa bayan, paglaya ang nasa

itinataguyod din ang kagalingan ng masa

kongkreto ring magsusuri sa kongkretong sitwasyon

at kung maaari'y mag-isip ng labas sa kahon

patuloy na oorganisahin ang rebolusyon

na organisadong uring manggagawa ang layon

ang personal ko'y pulitikal, ang buo kong buhay

sa kapakanan ng uri't ng bayan na'y inalay

patuloy akong makikibaka hanggang mamatay

kikilos hanggang sosyalismo'y maipagtagumpay

- gregbituinjr.

Pagsasalin ng akda

minsan, nakakatamad magsalin ng isang akda
o anupamang sulating wala kang napapala
walang insentibo, ramdam mong mahirap ka na nga
naaabuso pa ang kakayahan mong kumatha

mas nais kong isalin kung may sosyalistang layon
upang matuto ang manggagawang mag-rebolusyon
kahit libre, walang bayad, para sa uri iyon
hayaan akong magsalin kahit walang panglamon

ngunit kung ibang isyung di para sa sosyalismo
napipilitang magsalin, pakikisama ito
kung walang insentibo, ako ba'y naaabuso
mabuti pang isalin ko'y Marxismo-Leninismo

sana'y makaramdam ang nakasalubong kong langgam
siya naman kung pagmamasdam mo animo'y paham
di ko kasi ugali yaong basta makialam
sabihan ang kausap ko na walang pakiramdam

- gregbituinjr.

KaBaSib (KAmatis, BAwang at SIBuyas)

litrato mula sa google

KABASIB (KAMATIS, BAWAT AT SIBUYAS)

kamatis, bawang at sibuyas
kinakaing hilaw at hubad
ito ang aking pampalakas
sa kilo-kilometrong lakad

bawang ay ngunguyaing hilaw
habang naglalakad sa lansangan
pagkat ito'y bitamina raw
upang tumibay ang kalamnan

masarap naman ang kamatis
habang tumatakbo ang isip
panlaban sa problema't hapis
habang pag-asa'y halukipkip

sa sibuyas tiyak luluha
ngunit nalilinis ang mata
di mo ramdam ang pagkapata
kundi katawan mo'y gagana

paghaluin mo yaong tatlo
nang may maalab na pagsuyo
tiyak lalakas ka’t lilisto
kaya di ka na madudungo

- gregbituinjr.

Itim ang suot bilang sagisag ng protesta

ITIM ANG SUOT BILANG SAGISAG NG PROTESTA

pulitikal ang pagsuot ko ng t-shirt na itim
dahil ang bulok na sistema'y puno ng panindim
dahil sangkatutak ang krimeng karima-rimarim
dahil kayraming rosas ang ginahasa't sinimsim
dahil laksang inosente ang pinaslang, kaylagim

pagsuot ko ng kamisetang itim ay protesta
kahit pa kay-init nito habang nasa kalsada
kahit nasa gitna ng alab ng pakikibaka
di dapat nakatunganga lang habang nakikita
na maraming lugmok ang naghahanap ng hustisya

hangga't sistema ng lipunan ay napakalupit
hangga't niyuyurakan ang dangal ng maliliit
patuloy akong magsusuot ng itim na damit
bilang protesta, at hustisya'y aking igigiit

- gregbituinjr.

Payo ng isang lola sa mga dalaga

PAYO NG ISANG LOLA SA MGA DALAGA

payo ng isang lola sa mga dalaga:
ang iyakan mo'y ang mahal mong ama't ina
na todo ang gapang upang mairaos ka
at di ang guwapong syotang iyong sinisinta
na ginagapang ka nang makaraos siya

sadyang kayganda ng payo nitong matanda
na pagmamahal sa magulang ang adhika
sa mga dalagang basal pa at sariwa
upang di maputikan at mapariwara
upang maingatan ang puri't di masira

pagpupugay sa lolang iyon na marahil
may mga karanasang ang anak ay sutil
at saksi siyang may mga anak na taksil
at ang payo niya'y upang mali'y masupil

- gregbituinjr.

Tanggapin ang pera, iboto ang nasa konsensya

TANGGAPIN ANG PERA, IBOTO ANG NASA KONSENSYA

limang daang piso ang bigay para sa balota
kapalit naman ay tatlong taon ng pagdurusa
ang pinapayo ko lang: sige, tanggapin ang pera
ngunit iboto'y kauri't nasa inyong konsensya

ang limang daang piso sa dukha'y malaking tulong
na bigay ng trapong nagtataguyod ng halibyong
pambili ng bigas, delata, o kaya'y galunggong
habang interes lang ng trapo'y patuloy ang sulong

tiyaking ang iboboto'y kakampi ng obrero
kauri ng manggagawa, dukha, di mga trapo
ang mga mandarambong ay huwag nang iboboto
upang di masayang ang ating boto sa dorobo

- gregbituinjr.

* halibyong - salitang Tagalog sa fake news o disinformation
* dorobo - salitang Hapones sa magnanakaw

Lugmok sa kawalan

lugmok na naman ako sa kawalan, di ko batid
kung bakit sa hangin ang diwa ko'y inihahatid
ng guniguning tila baga ako'y binubulid
sa banging anong lalim, sa kawalang di mapinid

animo ang sakit niya sa utak ko'y gumulo
nagugulumihanan sa kawalan ng sentimo
saan kukunin ang pang-operasyon ng misis ko
ang problema'y baka di makapagbayad sa dulo

madalas na ako ngayong tulalang naglalakad
buti't alisto pa ring di mabangga't napaigtad
nang sasakyan sa aking gilid ay biglang sumibad
tila baga ang iwing pagkatao'y naging hubad

mahirap ngang mangarap na buwan ang sinusuntok
ginhawa'y iniisip wala namang maisuksok
dapat magpakatatag sa kabila ng pagsubok
di dapat nakatunganga lang at basta malugmok

- gregbituinjr.

Bakahin ang halibyong

BAKAHIN ANG HALIBYONG

Paano babakahin ang daluyong ng halibyong?
Maling balita'y nagkalat, pawang disimpormasyon
Masang nalilito'y tinambakan ng linggatong
Taktika ba ng mapanlinlang na administrasyon?

Mga pekeng balita'y dapat mawala sa bayan
Lalo't naglipana na ito sa ating lipunan
Bakahin ang halibyong para sa katotohanan
At ipaglaban bawat makataong karapatan

Sino bang kikilos kundi tayong naniniwala
Na itong kasaysayan ay di sinasalaula
Na di tayo nganganga lang pag may pekeng balita
Sa laksang halibyong ay dapat lagi tayong handa

Ang mga may pakana ng halibyong ay durugin
Panahon nang bawat halibyong ay labanan natin
Tayo'y magkaisa sa makatarungang layunin
Na katototohanan sa bawat balita'y hanapin

- gregbituinjr.

* HALIBYONG, taal na wikang Filipino, na ibig sabihin ay disinformation o fake news. Pagkukwento ng isang pangyayari subalit taliwas sa tunay na nangyari. ~ mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 426

Kung paanong ayoko sa kulungan o ospital

kung paanong ayoko roon sa kulungan,
gayundin naman, ayoko rin sa ospital
mabuti pang mapunta na lang sa libingan
sapagkat naglingkod sa bayan ng anong tagal

ilang taon na, naranasan kong mapiit
dahil sa manggagawa'y tapat na naglingkod
higit dekada na, danas ko'y alumpihit
sa ospital, ulo ko'y tinahi't ginamot

ayoko nang mapiit sa kwartong kaydilim
na tila kabaong, dama mo'y walang hangin
ayoko nang maospital muli't mandimdim
dahil para kang patay, madilim ang tingin

pag ako'y nilalagnat, punta ko'y Luneta
sariwang hangin ay doon ko kinukuha
pag may labanan, minsan nasa Mendiola
at gawa ng trapong kuhila'y binabaka

kulungan, ospital o kaya'y sementeryo
ano kayang aking pipiliin sa tatlo
ayoko sa ospital o makalaboso
nalalabi na lang, libingan ang punta ko

- gregbituinjr.

Bibliya'y istorya lang ng Israel

BIBLIYA'Y ISTORYA LANG NG ISRAEL

Bibliya: istorya lang ng taga-Israel ito
Na nang-aagaw ngayon ng lupaing Palestino
Nahan naman ang istorya ng bayang Pilipino
Wala sa Bibliya, na pulos Israel ang kwento
Kung meron man, winasak ng mga Kastila ito

Kaya sa Bibliya'y di na ako naniniwala
Maigi pa marahil maniwala kay Bathala
Mula sa katutubo, tunay na mapagkalinga
Bathalang ninais wasakin din nitong Kastila
Subalit narito pa rin ito't nangungulila

Ayon sa Bibliya, Israel ang angkang pinili
Na para sa Diyos, sila ang natatanging lahi
Di Ehipto, di tayo, sa Palestino'y namuhi
Palestino'y inagawan ng lupa't dinuhagi
Iyan din ang layon ng simbahang mapang-aglahi

Istorya ng Israel isinusubo sa atin
Na nakabibikig at di naman natin makain
Magsiluhod at pumikit raw tayo't manalangin
Habang unti-unting inagaw ang ating lupain
Balang araw, buong mundo'y kanilang aangkinin

Ang Bibliya ng mananakop ay pang-Israel lang
Diyan nakasulat ang mito nila't kasaysayan
Mabuti pang paniwalaan ang ating babaylan
Na pilit winasak noon ng Kastilang sukaban
Iyan ang aking tindig at nais paniwalaan

- gregbituinjr.

Pangako ng trapo

PANGAKO NG TRAPO

"ipinapangako kong pag ako'y inyong binoto
at nanalo ako't tuluyang naupo sa pwesto
masosolusyonan ko ang mga problema ninyo
kaya iboto ako, hehe, iboto nyo ako"

iyan ang nasa isip ng kandidatong gahaman
nangangako ng nangangako para daw sa bayan
subalit gaya ng ibang naluklok sa upuan
ipinangako nila'y di maisakatuparan

sila ang katibayan ng pangakong napapako
mga kapara nila'y tuso't animo'y hunyango
pag kaharap ang masa, dinig mo'y pulos pangako
pag tumalikod ang masa, pangako'y laway lang po

kada kampanyahan, pangako na'y nakauumay
masaya lang sa una ngunit di ka mapalagay
para bagang nagsalita sila  ng walang saysay
patunay lang na itong trapo'y mga tulo laway

- gregbituinjr.

Pananaw ng tampalasan

PANANAW NG TAMPALASAN

ang pananaw nila'y talagang salanggapang
pagkat nais lagi'y pumaslang nang pumaslang
bakit buhay ng inosente'y isinalang
nagtilamsikan ang dugo sa lupang tigang

nahan ang hustisya para sa inosente
pinaslang ng walang awa ng mga bibe
nakita ng mga saksing di makasaksi
baka balikan sila, at sila'y magsisi

tokhang ay naging karaniwan  sa kalsada
habang ang mga bibe'y nag-aastang bida
salot sa lipunan ay nadurog daw nila
kaya payapa na raw ang bayan at masa

buhay ng mga salot ay dapat makitil
iyan ang pananaw ng tampalasang taksil
ginagawa ba nila'y kaya pang masupil
at hustisya'y magawad sa mga kinitil

- gregbituinjr.

Ahas na trapo

AHAS NA TRAPO

ang pangako nitong mga "dakilang" pulitiko
ay tulad ng pagsagip ng ahas na "maginoo"
sa dukhang isda sapagkat malulunod daw ito
habang kagat sa leeg ang isda, ganyan ang trapo

kaya magtanda na sana tayo't huwag na naman
huwag sayangin ang boto't ihalal ang gahaman
huwag nang ibalik yaong mga trapong haragan
mga datihang walang nagawang buti sa bayan

sa tusong trapo'y huwag sana tayong patutuklaw
lalo't iba ang kanilang asal, uri't pananaw
huwag umasa sa trapong di mo alam ang galaw
baka likod mo'y tarakan lang nila ng balaraw

hangad nila'y boto mo lang, di pagbuti ng madla
ang trapo'y walang pakialam sa buhay ng dukha
sa mga pangako nila'y huwag maniniwala
dulot lang nila sa bayan ay pahirap at luha

- gregbituinjr.

An Ode To Liberty

AN ODE TO LIBERTY

Another fight for the future is at stake
Nefarious pogrom in this country feared indeed
One after another, blood was turned into lake
Due to the rise of another Hitlerian breed!
Enduring the actions of this notorious beast
Towards ending these terrible deeds of terror
On the want for freedom, we rise with clenched fist
Liberty against this tragic acts we longed for!
In the midst of darkness and stupidity
Beneath the eyes of struggle and fearfulness
Entering the years of sorrow and tragedy
Revolting is just right to repeal this madness!
To the future and this present generation:
You are the hope for another revolution!
- gregbituinjr.